Structuurschade: let op deze aandachtspunten
Veel gewassen zijn door de extreme regen in slechte omstandigheden geoogst. Percelen waar jarenlang met zorg aan de bodem gewerkt is, zijn weer een aantal stappen achteruitgegaan. Er zal her en der veel structuurschade zijn opgetreden. De focus ligt vooral op het verbeteren van de bodemkwaliteit en het organische stofgehalte van de bodem, maar de grootste boosdoener is eigenlijk bodemverdichting.
Voorkomen is beter dan genezen
Ook voor bodemverdichting geldt voorkomen is beter dan genezen. Maar dat voorkomen is juist zo moeilijk. Door het korte teeltseizoen, nattere najaar, schaalvergroting en daarmee minder werkbare dagen, te zware machines en afnemers die producten willen op momenten die technisch niet goed haalbaar zijn, maakt het voorkomen van bodemverdichting ontzettend lastig. Opbrengstderving door bodemverdichting kan wel tot 10 – 20 procent lopen, dus het is wel zaak om komende jaren hard te werken aan preventieve oplossingen. Uit proeven blijkt soms dat de negatieve effecten van bodemverdichting na bijna 30 jaar nog meetbaar zijn, zelfs op diepte van 90 cm. Voorkomen is dus zeker beter dan genezen!
Bodemverdichting tegengaan
Wat kun je doen om verdichte bodems te herstellen? De vorst heeft een positief effect op de structuur van de bodem. Alleen zal dat beetje vorst dat we gehad hebben waarschijnlijk niet diep genoeg in de bodem zijn gekomen om de structuurschade op bouwvoordiepte te repareren.
Verdichte laag oplossen
Een van de manieren om een verdichte laag op te lossen is mechanisch doorbreken. Pas hier wel mee op! Onderzoek laat zien dat het opheffen van verdichting weliswaar tijdelijk helpt, maar dat dit op lange termijn het probleem kan verergeren. Wortelgangen, poriën worden bij die bewerking doorbroken of versmeerd. Het bodemleven wordt verstoord en na een bewerking is de draagkracht van de bodem minder. Beperk de werkdiepte en de intensiteit en voer in principe maar één diepe grondbewerking uit.
Goede beworteling
De beste manier om een bodem te verbeteren is het telen van een gewas met een goede beworteling, zoals granen en grassen. Met hun doorworteling zorgen ze ervoor dat de bodem goed uitdroogt en met de droge zomers mogelijk van zichzelf scheurt op zwaardere gronden. Daarnaast maakt het een mechanische bewerking beter mogelijk. Een droge grond versmeert minder snel en heeft bovendien een grotere draagkracht dan een natte bodem.
Betere bodemkwaliteit
Houd dit voorjaar in gedachte dat op nat kapotgereden land de draagkracht veel minder is dan op mooie droge grond. Op die percelen is het misschien beter om iets langer te wachten om het perceel op te gaan. Dit vraagt wellicht een aanpassing aan het bouwplan of een later zaaimoment en daarmee een lagere opbrengst, maar op lange termijn is het beter voor de bodemkwaliteit.