Van kalf tot honderduizend liter melkkoe: Bosselaarse koeien hebben lange en gelukkige levens
Van kalf tot honderduizend liter melkkoe: Bosselaarse koeien hebben lange en gelukkige levens
Door een gezonde mix van goede voeding, weidegang en een comfortstal krijgen de koeien van de familie Bosselaar in Aagtekerke de kans op een lang leven. We zochten boerin Suzan Bosselaar (36) op omdat ze een gemengd bedrijf hebben met extensieve bedrijfsvoering.
Weideseizoen
“Als vierde generatie op de boerderij in Aagtekerke ben ik betrokken bij ons gemengde bedrijf wat bestaat uit veehouderij, akkerbouw en een mini-camping. Ik richt me voornamelijk op de 45 koeien die we hebben. Om onze koeien een gezond en vrolijk leven te bieden, zijn we veel bezig met weidegang. We proberen ze zo lang mogelijk naar buiten te laten gaan, zo lang de draagkracht in de wei het toelaat. In 2024 zijn ze zelfs tot laat in november nog naar buiten geweest. Aan het einde van het weideseizoen komt het voor dat ze
tegen het begin van de middag al klaar staan om naar binnen te gaan, maar in het voorjaar en de zomermaanden is dat wel anders! Dan moet je ze echt gaan halen.”
Van kalf tot volwaardige melkkoe
Elk jaar worden er ongeveer 30 kalveren geboren. Suzan vindt het essentieel dat het kalf de biest van de koe krijgt en zo de natuurlijke antistoffen en mineralen krijgt. Het kalf krijgt vier keer per dag twee liter melk. Wanneer ze zelfstandig genoeg zijn krijgen ze melk via de speenemmer, dan worden ze in koppeltjes samengezet. De ervaring leert dat ze dan sneller en beter zelfstandig worden. Na verloop van tijd, ongeveer twaalf weken, is de melk niet meer nodig en krijgen ze alle benodigde energie uit water, hooi en krachtvoer. Op een leeftijd van 15 maanden wordt het als pink geïnsemineerd en gaan ze de wei in als ze drachtig zijn. De kalfvaarzen mogen ongeveer twee weken voor de verwachte afkalfdatum gaan wennen in de melkkoeien groep. Op die manier zijn de dieren alvast gewend aan de rangorde, het rantsoen en de melkstal wanneer het kalf geboren is. Zo gaat het verloop van kalf naar melkkoe.
De typische dag van een melkkoe
“Bij ons worden de koeien gemolken rond 05.30 uur. Tijdens het melken krijgen ze krachtvoer. De hoeveelheid wordt hierbij zorgvuldig afgestemd op de hoeveelheid melk die iedere koe produceert. Overigens streven we niet naar de hoogste productie, maar eerder naar een lange levensduur van de koe. Hoe langer een koe gezond is, des te langer ze melk kan geven. Na de ochtendmelking worden ze gevoerd met mais en gaan ze daarna de weide in. Hier eten ze weidegras, gaan ze liggen en zijn ze aan het genieten van de zon. Wanneer ze weer naar stal gaan krijgen ze opnieuw mais en is het tijd om weer te gaan melken. Hierna gaan ze de wei weer in. In de winter blijven de koeien op stal en gaan ze naar “de pot”. Dit is een gedeelte van de stal waarbij koeien zelf kunnen bepalen waar ze staan of liggen. Als ondergrond hebben we stro,
dat is warm en comfortabel. Deze elementen zorgen ervoor dat de koe tevreden is, wat weer bijdraagt aan de langere levensduur. De potstal is gebouwd in 2020, de twee belangrijkste redenen voor deze keuze, is het feit dat we door de teelt van tarwe al over stro beschikten en het gegeven dat we bij het jongvee al jaren ervaring hadden met huisvesting op stro.
Koeienliefde en duurzaamheid
De gemiddelde leeftijd van de melkkoeien is 6 jaar en 7 maanden, wat volgens Suzan nog beter zou kunnen. De hoge leeftijd is ook terug te zien in de levensproductie van 58.223 kilo melk van de zeven koeien (gemiddelde leeftijd 9 jaar) die in 2023 het bedrijf hebben verlaten. De productie op basis van het rollend jaargemiddelde ligt op 8307 kg melk met 4,42 % vet en 3,57 % eiwit. De oudste koeien op het bedrijf worden wel 15 jaar oud. Kansen geven hoort er nou eenmaal bij. Bijvoorbeeld bij een tegenvallende productie de kans geven in een nieuwe lactatie, of als een koe na een paar keer insemineren niet drachtig wordt, ‘gewoon’ doorgaan met insemineren. Het gebruik van vaste stromest uit de potstal is gunstig voor verbetering van de kwaliteit van het bouwland. Er wordt ook al een aantal jaren ervaring opgedaan met de toepassing van kruiden in het grasland en afgelopen seizoen is voor het eerst luzerne geteeld. De koeien eten de luzerne goed en de vier snedes gaven een goede opbrengst. Familie Bosselaar is benieuwd hoe de luzerne zich verder ontwikkelt het komende jaar.
Akkerbouw
Dit jaar is een nieuw ras aardappelen gebruikt genaamd Quintera. Deze zijn op 8 juni gepoot, twee dagen later dan het eerdere recordjaar 1983. Ondanks dit late tijdstip toch nog een geschatte opbrengst van 35 ton per hectare. De suikerbieten waren ook laat gezaaid op 13 mei op ongeploegd land. Vanwege het natte najaar en winter was er namelijk geen kans meer o de tarwestoppel te ploegen. Gezien de late zaai en niet kerende grondbewerking toch een redelijke opbrengst gerealiseerd van 85 ton per hectare met een suikergehalte van 16,9 %. Op het moment van dit bezoek staat de zaaitarwe klaar, rassen Residence, Extase en Calgary zijn al meerdere jaren gebruikt en goede bevallen. Afgelopen najaar waren de omstandigheden aanmerkelijk beter en lijkt het een goede start voor het nieuwe seizoen te zijn.
*Dit artikel is reeds verschenen in het FarmPlus magazine - januari 2025