Wat doet het weer met onze gewassen?
Na een droge periode is het alweer gaan regenen. Dit scheelt weer slepen met de haspel. Verschillende percelen zijn in de droge periode alweer beregent. Het klinkt erg vroeg, maar het wortelgestel van veel planten is maar matig ontwikkeld door alle vele regen.
Wat doet het weer?
Nu heerst de vraag, wat kunnen we hier nou mee? En kunnen we het voorspellen? Langer dan een week is de weersvoorspelling niet te maken. De nattigheid in het voorjaar was gedeeltelijk te verklaren door El Nino. Deze kende zijn hoogtepunt in December 2023 en was de maanden daarna op zijn retour. El Nino heeft een klein effect in Europa, doordat het ver weg ligt van het gebied waar het voorkomt. In het voorjaar krijgen we na een sterke El Nino in Nederland en verder naar het oosten wel meer regen. Vrijwel na alle El Nino-jaren blijkt het voorjaar in Nederland aan de natte kant te zijn. Na een La Nina lijkt er in Nederland juist een droger voorjaar te zijn.
Effect op langer termijn
Door klimaatverandering lijken de weersextremen ook steeds groter te worden. Vooral grotere verschillen tussen natte periodes en periodes van droogte. Onze grootste buffer zit in de grond, dus die moeten we koesteren. De teelt-technische ontwikkelingen op onze akkers zijn eigenlijk de andere kant op ontwikkeld. Machines en bijbehorende wiellasten zijn steeds zwaarder geworden met bodemverdichting als gevolg. De bewortelbare zone wordt daarmee een stuk kleiner. De ontwikkeling van robots is en lichte machines is daarom een noodzakelijke ontwikkeling. Daarnaast hebben we een systeem gecreëerd waar planten makkelijk aan goedkope voeding kunnen komen door kunstmest. De veredeling is daarnaast ook gericht op planten met een hoge oogst-index. Er wordt misschien wel iets te weinig door de plant in het wortelgestel geïnvesteerd.
Te veel en te weinig stikstof
Wortelgroei van planten wordt door allerlei processen beïnvloedt. Omgevingsfactoren zoals bodemtemperatuur, vochtgehalte, hoeveelheid licht, fysische aspecten van de bodem en chemische en biologische aspecten. Zo zorgt te weinig stikstof voor een slecht ontwikkeld wortelgestel en te veel stikstof is ook weer niet goed voor een goed wortelstelsel. Rondom de plantenwortels in de rhizosfeer vinden allerlei interacties plaats tussen het bodemleven en de plant. Via wortelexudaten wordt het bodemleven gevoed en micro-organismen scheiden weer allerlei stoffen waaronder hormonen uit die de wortelgroei weer beïnvloeden.
We kunnen wortelgroei door nutriënten zoals fosfaat beïnvloeden en door verschillende biostimulanten zoals humuszuren, aminozuren en zeewierextracten. Maar zoals eerder gemeld is wortelgroei afhankelijk van verschillende factoren en is er dus vaak geen eenduidig effect.
En de rassen?
Er blijkt ook zeker verschil te zitten tussen rassen. Maar de uitdagingen op het gebied van veredeling liggen ook op schimmel resistenties, kwaliteit van het product, opbrengst en tal van andere zaken.
De oplossing ligt niet gelijk voor het oprapen, maar het is wel belangrijk om de komende jaren meer te focussen op een beter wortelgestel van onze planten. Een beter wortelgestel zorgt dat de plant robuuster is voor de weersextremen die zeker gaan komen.
