Waterhuishouding verbeteren met pendelaars
Op een aantal plaatsen viel er een enorme hoeveelheid neerslag tijdens het pinksterweekend. Sommige percelen zijn er door de vele neerslag niet goed aan toe. In extreme gevallen is er 70 mm in een paar uur gevallen. Aan zulke stortbuien is weinig te doen. Tegen geringere neerslag is wel iets wat kan helpen: regenwormen. Vooral de pendelaar helpt bij de afwatering van percelen met zijn diepe verticale gangen. Daarnaast zorgen pendelaars voor de afbraak van organische stof en het beschikbaar maken van voedingsstoffen.
Levensloop pendelaar
Pendelaars leven hun hele leven lang in stabiele verticale gangen van 8-11 mm in doorsnede, die afhankelijk van de grondsoort en grondwaterstand wel meters diep kunnen zijn. Voortplanting is beperkt; ze leven wel 4-8 jaar, maar maken maar 8-12 cocons (nakomelingen) per jaar.
Afwatering via gangen
Op een vierkante meter bouwland is het streven om tussen de 80-200 regenwormen per m2 te hebben. Voor grasland is de streefwaarde tussen de 300-700 regenwormen per m2. Wanneer je 100 gram wormen per m2 hebt, zorgen zij met hun gangen voor een waterinfiltratie van ongeveer 200 mm per uur! De afvoerende capaciteit van regenwormen en met name de pendelaar is dus buitengewoon!
Alle beetjes helpen
Diverse onderzoeken laten zien dat vooral de pendelaar weinig voorkomt in bouwland. De pendelaar is aanwezig in meerjarig grasland en voornamelijk meerjarige gras-klaver. Het aantal pendelaars zal in bouwland nooit in de buurt komen van meerjarig grasland, maar alle beetjes helpen. Een minimale hoeveelheid pendelaars kan net voldoende zijn om het perceel snel genoeg te ontwateren, waardoor het gewas niet verloren gaat. Nu de weersextremen groter worden, zeker een punt om op te letten.
Wormen en bewerkingen
Een kerende grondbewerking is waar de pendelaar niet goed tegen kan aangezien zijn gangen dan vernietigd worden. Vooral ploegen is funest voor pendelaars. Overige grondbewerkingen worden het liefst gedaan wanneer de grond droog of koud is, oftewel wanneer de wormen dieper in de grond zitten. Pendelaars zijn in staat om lichte bodemverdichting op te lossen, maar te verdichte grond is ook slecht voor pendelaars. Daar waar mogelijk lichte machines en een goede bandendruk aanhouden helpt voor wormen enorm.
Voeding op maat
Bovendien is het belangrijk om pendelaars het hele jaar door te voeden met vers en verterend organisch materiaal. Net als bij planten hebben ze het graag voeding op maat. Drijfmest is mogelijk, mits het goed belucht is en in geringe hoeveelheden wordt toegepast. Kies daarnaast voor voeding van organische mest en bij voorkeur een diverse groenbemester.
Wormenpopulatie bepalen
Je kunt eenvoudig zelf de wormenpopulatie bepalen. Steek met een spade een oppervlakte van 10 x 10 cm en 25 cm diep uit en tel het aantal regenwormen. Goede grond bevat ongeveer 2-3 wormen per spade. Dat overeen komt met zo’n 100 tot 200 wormen per vierkante meter.
Indicator voor wormenactiviteit
Het aantal wormenuitwerpselen is ook een goede indicator voor wormenactiviteit. Tel het aantal wormenuitwerpselen op een oppervlakte van 50 x 50 cm; 5 of minder wormenuitwerpselen geeft weinig wormenactiviteit aan, 10 geeft een gemiddelde wormenactiviteit aan en 20 of meer geeft een goede wormenactiviteit aan.
Aan de slag
De pendelaar is op dit moment in het voorjaar (april/mei) en in het najaar (september/oktober) het meest actief. Dus pak de spade en kijk eens hoe het staat met de wormenpopulatie in jouw percelen. Het kan één van de redenen zijn waarom er op het ene perceel altijd water staat en het andere bijna nooit.